Często mylimy poczucie własnej wartości z pewnością siebie. Poczucie własnej wartości odpowiada na pytania kim jestem i co o tym myślę. Pewność siebie dotyczy natomiast tego co potrafię robić i jak wypadam na tle innych. Możemy mieć wysoką pewność siebie w jakiejś dziedzinie i jednocześnie niskie poczucie własnej wartości. Może być też odwrotnie – nie potrzebujemy wielkich osiągnięć w żadnej dziedzinie, aby mieć wysokie poczucie własnej wartości. Zdrowe poczucie własnej wartości pomaga radzić sobie z tym co w nas przyjemne, ale także z tym, co trudne. Nie oznacza, że myślimy o sobie, że jesteśmy doskonali czy nieomylni. Jest natomiast związane z poczuciem, że jesteśmy wartościowi dla naszych bliskich.
Przez pierwsze lata życia dziecko ufa swoim rodzicom bezgranicznie.
Zainteresowanie dorosłego: co dziecko lubi, a co nie, jakie są jego uczucia i myśli – jest kluczowe na drodze do rozwinięcia zdrowego poczucia własnej wartości. Dzięki niemu dziecko rozwija wiedzę o samym sobie. Rodzic staje się lustrem, w którym młody człowiek może zobaczyć własne odbicie – kim naprawdę jest. Jeśli okazuje mu akceptację i zrozumienie, w podobny sposób zaczyna traktować siebie. Jeśli jednak dziecko często słyszy krytykę i obwinianie może wykształcić się w nim przekonanie, że nie jest godne miłości takie, jakie jest.
Wtedy miłość staje się warunkowa – możesz ją otrzymać, gdy na to zasłużysz.
Każdy człowiek rodzi się z zalążkiem poczucia własnej wartości. Rozwija się ono w relacji poprzez bycie ważnym dla drugiej osoby. Co może wesprzeć wzrastanie poczucia własnej wartości?
- Akceptacja:
,,Kocham Cię taki, jaki jesteś, także gdy się złościsz, smucisz, bawisz, śpisz czy krzyczysz.”
– Wdzięczność:
,,Dzięki Tobie udało nam się naprawdę szybko posprzątać te klocki!”
– Wspólny czas:
,,Czy możesz mnie nauczyć swojej ulubionej gry?”
– Język osobisty:
,,Nie chcę, żebyś zabierał mój telefon.”
- Branie odpowiedzialności za swoje emocje:
,,Przepraszam, bardzo się zdenerwowałam i krzyknęłam na Ciebie. Czy możesz mi opowiedzieć jak się z tym czułeś?”
Jest to proces wzajemny, więc gdy rodzi się dziecko, rodzic także ma możliwość doświadczyć, poprzez otwartą i świadomą relację, wzmocnienia własnego poczucia wartości.
Jesper Juul, duński psychoterapeuta, opisuje zdrowe poczucie własnej wartości jako psychiczny układ immunologiczny. Jest ono podstawą do rozwoju, nauki, budowania dobrych relacji z innymi ludźmi, a także dobrego samopoczucia. Jego istotą jest poczucie, że jestem wart miłości taki, jaki jestem, niezależnie od tego co robię, czego nie robię, a także co mnie spotyka. Takie przekonanie może chronić przed traumatyzacją w kryzysowych sytuacjach (rozwód rodziców, uzależnienia, destrukcyjny wpływ grupy rówieśniczej, przeprowadzki, itp.). Podobnie jak fizjologiczny system odpornościowy jest czymś, z czym się rodzimy i kształtuje się poprzez nasze doświadczenia.
Człowiek, w którym wykształciło się przekonanie, że miłość jest warunkowa, w dorosłym życiu może osiągać wiele sukcesów na tle zawodowym, otaczać się ludźmi, sprawiać wrażenie otwartego, zabawnego. Jednak w środku cały może słyszeć wewnętrznego krytyka, który podpowiada mu, że jest niewystarczający. Natomiast dorosły, który w dzieciństwie był doceniany i zauważany w tym co przeżywa, rodzice zakładali jego dobre intencje i starania, był kochany niezależnie od tego co zrobił – nawet w trudnych chwilach będzie czuł, że zasługuje na miłość, a sytuacja, która go otacza jest przejściowa. W ten sposób to, co i jak mówimy do dzieci, może mieć wpływ na ich dorosłe życie i kształtowanie poczucia własnej wartości.
Martwisz się, że Twoje dziecko jest mało pewne siebie w kontaktach społecznych?
Przeczytaj artykuł:
Polecane książki:
,,Twoje kompetentne dziecko” Jesper Juul
,,Dodaj mi skrzydeł! Jak rozwijać u dzieci motywację wewnętrzną?” Joanna Steinke-Kalembka
,,Dialog zamiast kar” Zofia Żuczkowska
,,Więź daje siłę. Emocjonalne bezpieczeństwo na dobry początek” Evelin Kirkilionis
,,Potęga obecności” Daniel J. Siegel, Dr Tina Payne Bryson
,,Dorastanie w zaufaniu” Justine Mol